ಮುಂಬೈ: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಹಣ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ದಿನೇದಿನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ UPI ಬಳಕೆಯು (UPI transactions) ಬಹುಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಒಟ್ಟು ಡಿಜಿಟಲ್ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಶೇ. 80 ರಷ್ಟು UPI ಮೂಲಕವೇ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಭಾರೀ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಹೊರೆ ಆಗಿದೆ.
ಈ ಕಾರಣದಿಂದ, UPI ವಹಿವಾಟುಗಳ ಮೇಲೆ ಮರ್ಚೆಂಟ್ ಡಿಸ್ಕೌಂಟ್ ರೇಟ್ (MDR) ಹೇರಲು ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಮನವಿ ಮಾಡಿವೆ. ಸರ್ಕಾರವು 3,000 ರೂಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮೌಲ್ಯದ UPI ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಎಂಡಿಆರ್ ವಿಧಿಸುವ ಯೋಚನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.
ಮರ್ಚೆಂಟ್ ಡಿಸ್ಕೌಂಟ್ ರೇಟ್ (ಎಂಡಿಆರ್) ಎಂದರೇನು?: ಗ್ರಾಹಕರು ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಹಣ ಪಾವತಿಸಿದಾಗ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಂದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶೇಕಡಾವಾರು ಹಣವನ್ನು ಎಂಡಿಆರ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಸೂಲು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎಂಡಿಆರ್ ಶೇ. 2 ರಷ್ಟು ಇದ್ದರೆ, ಗ್ರಾಹಕ 1,000 ರೂ ಪಾವತಿಸಿದಾಗ ವ್ಯಾಪಾರಿಗೆ 980 ರೂ ಮಾತ್ರ ಕೈಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ 20 ರೂ ಬ್ಯಾಂಕು ಮತ್ತು ಪೇಮೆಂಟ್ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಹಂಚಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪೇಮೆಂಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಪ್ರಕಾರ, 3,000 ರೂಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಶೇ. 0.3 ರಷ್ಟು ಎಂಡಿಆರ್ ವಿಧಿಸುವುದನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದರರ್ಥ, ನೀವು 5,000 ರೂ ಪಾವತಿಸಿದರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗೆ 4,985 ರೂ ಬರುತ್ತದೆ – 15 ರೂ ಕಡಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲವು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ದರ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನೂ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.
ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟಿಗೆ GST ವಿಧಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಹರಿದಾಡಿದ್ದ ಸುದ್ದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದೆ. ಜಿಎಸ್ಟಿಯಂತಹ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಯುಪಿಐ ಎಂಡಿಆರ್ ಮೇಲೆ GST ವಿಧಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಮಾತ್ರ ಇರುವಂತಿದೆ.
ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಹಣಕಾಸಿನ ಹೊರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಸರ್ಕಾರ 3,000 ರೂಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಮೌಲ್ಯದ UPI ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಮರುತಾಗಿಯೇ MDR ಹೇರಲು ಯೋಚನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಸುದೀರ್ಘ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವಂತಿಲ್ಲದಂತೆ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಬಹುದು.
