New Delhi: ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತುರ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಎಲ್ಲಾ ತೈಲ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲಗಳ (oil and gas) ಮೇಲೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕು (Pre-emption right) ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಹಕ್ಕು ಅನುಸಾರ, ಇತರ ವಾಣಿಜ್ಯಾತ್ಮಕ ಕಂಪನಿಗಳು ಖರೀದಿಸುವ ಮೊದಲು, ಸರ್ಕಾರವು ಈ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಭೂಗರ್ಭದಿಂದ ತೆಗೆಯಲಾಗುವ ಕಚ್ಛಾ ತೈಲ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಇಂಧನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ರಸಗೊಬ್ಬರ, ಸಿಎನ್ಜಿ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆ ಅನಿಲ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲವೂ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸರ್ಕಾರದ ಮೊದಲ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ.
ಈ ನಿಯಮಗಳು ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲವನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಯುತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಲೆಯೇ ಅವುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ, ತೈಲ ಕಂಪನಿಗಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಹಾನಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
“ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ” ಎಂದರೆ ಯಾವುದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಯುದ್ಧ, ಭೂಕಂಪ, ಪ್ರವಾಹ ಮುಂತಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು. ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವೇ ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತದೆ.
1948ರ ಆಯಿಲ್ ಫೀಲ್ಡ್ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲಾಗಿದ್ದು, ಈ ನಿರ್ಧಾರವು ಈಗ ಸಂಸತ್ತಿನಿಂದ ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಸಚಿವಾಲಯವು ಈ ಕರಡು ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದೆ.
