ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಿವ ದೇವಾಲಯವಿದೆ, ಅದು ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು ಶಿವ ದೇವಾಲಯ. (Kottiyur Shiva Temple) ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ದೇವಸ್ಥಾನ, ತನ್ನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಬ್ಬಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ.
ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು “ಅಕ್ಕರೆ ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 28 ದಿನಗಳು ಮಾತ್ರ ಭಕ್ತರಿಗೆ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ “ವೈಶಾಖಮೋತ್ಸವ” ಎನ್ನುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ದೇವಾಲಯದ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಈ ದೇವಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸವು ಮಾತಾ ಸತಿಯ ಕಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪತಿ ದಕ್ಷನು ಯಾಗವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದಾಗ ಶಿವನಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡಲೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ಯಾಗವು ಇಂದಿನ ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲೇ ನಡೆದಿತ್ತೆಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.
‘ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ‘ಕತ್ತಿ-ಯೂರ್’ ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಶಿವಲಿಂಗವು ನೆಲದಿಂದ ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಭವವಾಗಿದೆ (ಸ್ವಯಂಭು) ಎಂದು ಭಕ್ತರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.
ಕೊಟ್ಟಿಯೂರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ನದಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ನದಿಯ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕರೆ ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು ಮತ್ತು ಇಕ್ಕರೆ ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು ಎಂಬ ಎರಡು ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ಅಕ್ಕರೆ ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು ದೇವಾಲಯವು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 28 ದಿನ ಮಾತ್ರ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಗಳು ಜರುಗುತ್ತವೆ.
ವೈಶಾಖಮೋತ್ಸವದ ಆಚರಣೆ: ಈ ಹಬ್ಬವು ತುಪ್ಪದಿಂದ ದೇವರಿಗೆ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸುವ “ನೆಯ್ಯಟ್ಟಂ” ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. 28 ದಿನಗಳ ನಂತರ, ತೆಂಗಿನ ನೀರಿನಿಂದ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡುವ “ಎಲೆನೀರಟ್ಟಂ” ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದೊಂದಿಗೆ ಹಬ್ಬ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಉತ್ಸವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಹಾಗೂ ಕಟ್ಟಡದ ನವೀಕರಣವನ್ನು ಆದಿ ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಮಾಡಿದರೆಂದು ಭಕ್ತರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಕೊಟ್ಟಿಯೂರು ದೇವಾಲಯವು ಕೇವಲ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ, ಪೌರಾಣಿಕ ಮಹತ್ವ, ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 28 ದಿನಗಳಲ್ಲೇ ನಡೆಯುವ ಹಬ್ಬಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ವಿಶೇಷ ತಾಣವಾಗಿದೆ.
